Tài liệu luyện thi môn Hóa học theo từng dạng

PHÂN LOẠI BÀI TẬP HÓA HỌC THEO TỪNG DẠNG

• Dạng 1: Kim loại, oxit kim loại, bazo, muối tác dụng với các axit không có tính oxi hóa
• Dạng 2: Kim loại, oxit kim loại, bazo, muối tác dụng với các axit có tính oxi hóa mạnh
• Dạng 3: Kim loại tác dụng với dung dịch muối
• Dạng 4: Hợp chất lưỡng tính
• Dạng 5: Bài tập về điện phân
• Dạng 6: Bài tập về phản ứng của SO2, CO2 với dung dịch kiềm
• Dạng 7: Bài tập về phản ứng của H2, C, CO, Al với oxit kim loại
• Dạng 8: Bài tập xác định công thức hóa học
• Dạng 9: Bài tập về hiệu suất

I – DẠNG 1

BÀI TẬP: KIM LOẠI, OXIT KIM LOẠI, BAZƠ, MUỐI …TÁC DỤNG VỚI AXIT KHÔNG CÓ TÍNH OXI HÓA (HCl, H 2SO4 loãng)

1. Phương pháp giải chung:

• Cách 1: Cách giải thông thường: sử dụng phương pháp đại số, thiết lập mối quan hệ giữa dữ kiện bài toán với ẩn số, sau đó giải phương trình hoặc hệ phương trình
• Cách 2: Cách giải nhanh: Sử dụng các định luật như: Bảo toàn điện tích, bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố (Kết hợp với pp đại số để giải)

* Chú ý: Thông thường một bài toán phải phối hợp từ 2 phương pháp giải trở lên, chứ không đơn thuần là áp dụng 1 phương pháp giải

Ví dụ 1: Hòa tan hoàn toàn 1,93 gam hỗn hợp 2 kim loại Fe và Al vào dd HCl dư, sau phản ứng thu được m gam muối và 1,456 lít khí H2 ở đktc. Giá trị của m là:

A. 6,545 gam              B. 5,46 gam              C. 4,565 gam                   D. 2,456 gam

Giải:

Cách 1: n H2 = 1,456/22,4 = 0,065 mol

Các PTHH: 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2 (1)

Mol:             x         x         1,5x

Fe + 2HCl → FeCl2 + H2 (2)
Mol:             y        y           y

Theo đầu bài ta có: 27x + 56y = 1,93 (I) và 1,5x + y = 0,065 (II). Giải hệ (I) và (II) ta được:

x = 0,03, y = 0,02 → m= 0,03.133,5 + 0,02. 127= 6,545 gam. Vậy đáp án A đúng

Cách 2: Ta luôn có n HCl = 2n H2 = 2.0,065 = 0,13 mol. Vậy theo định luật bảo toàn khối lượng ta có:

1,93 + 0,13.36,5 = m + 0,065.2 → m= 6,545 gam → Vậy đáp án A đúng

* Như vậy cách giải 2 ngắn gọn hơn và nhanh hơn rất nhiều cách 1, tuy nhiên muốn giải theo cách 2 chúng ta cần chú ý một số vấn đề sau:

• Trong các pư của kim loại, oxit… với axit thì: n HCl = 2 nH2  hoặc n HCl = 2n H2O

Còn: n H2SO4 = n H2 = n H2O
n OH– = 2n H2 (trong phản ứng của kim loại với H 2O)

• Khi cho axit HCl tác dụng với muối cacbonat (CO32-) cần chú ý:
  • Khi cho từ từ HCl vào CO 32- thì tứ tự phản ứng là:

CO32- + H+ → HCO3– sau đó khi HCl dư thì:
HCO3– + H+ → CO3 + H3O

• Khi cho từ từ CO32- hoặc HCO3– vào dd HCl thì: xảy ra đồng thời cả 2 phản ứng

CO32– + 2H+ → H2O + CO2
HCO3– + H+ → CO2 + H2O

(Còn tiếp)